"You can’t do sketches enough. Sketch everything and keep your curiosity fresh."
— John Singer Sargent
John Singer Sargent
John Singer Sargent legde een wereld vast die op het punt stond te verdwijnen. Zijn schilderijen tonen de elegantie van de Edwardiaanse elite, maar doen dat met een scherpte en levendigheid die verder gaan dan alleen schoonheid. Hij schilderde geen mensen, hij verbeeldde karakter. Zijn penseelstreken zijn snel, trefzeker en meesterlijk. Sargent wist als geen ander hoe hij licht moest vangen op zijde, hoe een blik kon domineren op een doek, en hoe hij stilte kon laten spreken in een portret.
Portret van een tijdperk
Sargent werd in 1856 geboren in Florence uit Amerikaanse ouders. Zijn leven speelde zich af tussen Europa en Amerika, maar zijn werk ademt vooral de sfeer van Parijs, Londen en Boston. Hij genoot zijn opleiding onder Charles-Auguste Émile Durand (Carolus-Duran) in Parijs, waar hij leerde schilderen alla prima: nat-in-nat, zonder voorstudies. Die directe methode gaf zijn schilderijen een opvallende frisheid. Vooral in zijn portretten komt die techniek tot volle bloei. Hij combineerde technische precisie met een gevoel van spontaniteit. Een elegante handschoen, een schaduw onder een kin, een glinstering in een oog—alles lijkt moeiteloos neergezet, maar niets is toevallig.
Zijn portretten waren geliefd bij de elite. Niet alleen omdat hij hen flatteerde, maar omdat hij hen begreep. Hij wist hoe hij status, intellect, charme of mysterie kon overbrengen met kleur en houding. Voor een volledig portret vroeg hij rond de vierduizend dollar—tien keer zoveel als de gemiddelde schilder. En klanten stonden in de rij.
Meester van het medium
Sargent was technisch ongeëvenaard. Hij werkte voornamelijk met olieverf, maar maakte ook meer dan tweeduizend aquarellen. In dat medium toonde hij zich nog vrijer. Zijn reizen naar Italië, Spanje, het Midden-Oosten en Noord-Afrika leverden een stroom aan impressies op: landschappen, mensen, licht en texturen. Ook in aquarel werkte hij snel en direct, vaak en plein air, op blokken van stevig Whatman-papier. Zijn kleurgebruik was rijk, maar verfijnd: ultramarijn, kobaltblauw, chroomgeel, vermiljoen en het zeldzame kobaltviolet.
Opvallend is dat Sargent af en toe foto's gebruikte als hulpmiddel bij zijn composities. Dat was in zijn tijd nog ongebruikelijk. Hij zag fotografie niet als bedreiging, maar als bron van inspiratie. Toch bleef hij vasthouden aan de kracht van het handgemaakte beeld.
Een moderne realist
Tijdens Sargents leven veranderde de kunstwereld radicaal. Impressionisme, fauvisme en kubisme zetten de toon. Sargent koos een andere weg. Hij hield vast aan de realistische traditie, maar moderniseerde die van binnenuit. Hij bracht oude meesters als Van Dyck, Velázquez en Gainsborough in dialoog met tijdgenoten als Manet en Monet. Zo creëerde hij een stijl die klassiek oogde, maar diepte en complexiteit gaf aan de moderne mens.
Zijn invloed is nog steeds voelbaar. Portretkunstenaars blijven naar hem verwijzen vanwege zijn techniek, compositie en psychologisch inzicht. Hij was geen revolutionair, maar wel een vernieuwer—iemand die zonder luid gebaar de grenzen van zijn medium verlegde.
Meer dan portretten
Hoewel hij beroemd werd als portretschilder, was Sargent veel meer dan dat. Hij schilderde landschappen, stadsgezichten, interieurs, bloemen, zeegezichten en scènes uit het dagelijks leven. Zijn latere werk bevat monumentale muurschilderingen en religieuze taferelen. In de laatste jaren van zijn leven stopte hij grotendeels met portretopdrachten. Hij had genoeg bewezen, vond hij. De vrijheid om te schilderen wat hij zelf wilde gaf hem nieuwe energie.
Zijn werk bevindt zich nu in de grootste musea ter wereld, met het Museum of Fine Arts in Boston als belangrijk centrum. Daar worden zijn schilderijen, tekeningen, brieven en foto's bewaard en bestudeerd. Zijn invloed leeft voort in elke penseelstreek van kunstenaars die het figuratieve willen heruitvinden.
Posters van Sargent bij Musarte
De kunst van John Singer Sargent laat zien dat realisme niet saai hoeft te zijn. Zijn werk ademt kracht, finesse en elegantie. Bij Musarte vind je posters van zijn mooiste schilderijen; Van iconische portretten tot kleurrijke aquarellen. Haal een stukje kunstgeschiedenis in huis en geef je interieur karakter met de tijdloze stijl van Sargent. Ontdek nu de collectie.